2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی مسائل ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد
چکیده
مؤلفه‌‌های قدرت معنوی انقلاب اسلامی با توجه به منطق جامعه‌‌شناسی قدرت مؤلفه‌‌های مختلفی در ظهور و بروز قدرت اثر گذارند. برخی قدرت را در ابعاد مادی آن محدود می‌‌کنند اما در سایه تحولات معاصر مدت هاست که بحث نوعی متفاوت از قدرت، در کنار قدرت سخت مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. قدرت نرم مفهومی است که توسط جوزف نای در توصیف این نوع از قدرت ابداع شد. امروز غرب استکباری برای تحقق اهداف خود به این نوع قدرت متوسل شده و از آن بهره برداری می‌‌کند. قدرت نرم انقلاب اسلامی بر پایه معنویت استوار است و با قدرت نرم مورد تاکید در غرب متفاوت است. به این نقطه قوت انقلاب اسلامی، کمتر توجه شده است. میشل فوکو به این نقطه قوت پرداخته است. فوکو معتقد است تشیع انقلابی به دلیل وجود رویکردهای باطنی امکان اِعمال آزادی را فراهم می‌‌کند. به باور او معنويتي كه ايرانيان آن را مطرح مي‌نمايند «جستجوي آن چيزي است كه ما غربي‌ها امكان آن را پس از رنسانس و بحران بزرگ مسيحيت از دست داده‌ايم». او تا حدودی به ماهیت انقلاب ایران نزدیک شد. در این مقاله تلاش شده است با تکیه بر بیانیه گام دوم و اندیشه امامین انقلاب اسلامی، مؤلفه‌‌های اصلی قدرت نرم با توجه به منطق جامعه‌‌شناسی قدرت تبیین شود. این پژوهش مبتنی بر رویکرد کیفی و مطالعات کتابخانه ای است و با نیم نگاهی به نظریات فوکو به انقلاب اسلامی، بر عناصری نظیر پشتوانه الهی، رهبری، مقاومت در مقابل مستکبران جهان، آزادی معنوی، اراده مردمی و شهادت طلبی تاکید می‌‌کند.
)